Rosnąca antybiotykooporność szczepów bakteryjnych wymusza poszukiwania innych niż antybiotykowa metod profilaktyki nawracających infekcji układu moczowego (urinary tract infections, UTI). Wstępne obiecujące wyniki daje stosowanie gram-dodatnich bakterii z rodzaju Lactobacillus.

Na łamach Archives of Internal Medicine ukazały się wyniki pracy badawczej porównującej skuteczność antybiotykoterapii i bakterii Lactobacillus w prewencji nawracających zakażeń układu moczowego. Omawiane badanie było randomizowanym badaniem równoważności z podwójnie ślepą próbą. Włączono do niego 252 kobiety w okresie pomenopauzalnym i losowo przydzielono do grupy otrzymującej w ramach profilaktyki UTI trimetoprim-sulfametoksazol (480 mg raz na dobę) lub kapsułki zawierające 109 jednostek tworzących kolonię Lactobacillus rhamnosus GR-1 i Lactobacillus reuteri RC-14 (dwa razy na dobę). Za pierwszorzędowe punkty końcowe przyjęto średnią liczbę objawowych UTI, odsetek badanych z przynajmniej jednym epizodem UTI w przeciągu 12 miesięcy, czas do momentu pierwszego UTI oraz rozwój antybiotykooporności Escherichia coli.

Wykazano, że średnia liczba UTI w przeciągu 12 miesięcy przed randomizacją wyniosła 7,0 w grupie otrzymującej trimetoprim-sulfametoksazol vs. 6,8 u kobiet otrzymujących bakterie Lactobacillus. W analizie ITT (intention-to-treat) po 12 miesiącach profilaktyki stosunek ten wyniósł odpowiednio 2,9 vs. 3,3. Różnica pomiędzy badanymi schematami profilaktycznymi jeśli chodzi o ilość UTI na rok wyniosła 0,4 (95 proc. CI; -0,4-1,5) i znajdowała się poza ustaloną granicą równoważności obu porównywanych metod. Przynajmniej jeden epizod objawowego UTI wystąpił u 69,3 proc.(trimetoprim-sulfametoksazol) vs. 79,1 proc. (Lactobacillus) badanych. Mediana czasu do wystąpienia pierwszego epizodu UTI wyniosła 6 miesięcy (trimetoprim-sulfametoksazol) vs. 3 miesiące (Lactobacillus). Po miesiącu profilaktyki trimetoprimem-sulfametoksazolem zaobserwowano wzrost oporności na trimetoprim-sulfametoksazol i amoksycylinę z 20-40 proc. do 80-95 proc wśród bakterii E. coli w kale i moczu kobiet bez objawów UTI oraz wśród E. coli wywołujących UTI. W przeciągu 3 miesięcy od odstawienia chemioterapeutyku obserwowano stopniowe obniżanie się oporności E. coli. Nie zaobserwowano wzrostu antybiotykooporności u kobiet przyjmujących pałeczki Lactobacillus.

Podsumowując, przyjmowanie pałeczek L. rhamnosus GR-1 i L. reuteri RC-14 nie jest metodą równoważną z przyjmowaniem trimetoprimu-sulfametoksazolu jeśli chodzi o profilaktykę nawracających UTI u kobiet w okresie pomenoapuzalnym. Jednak profilaktyczne przyjmowanie pałeczek kwasu mlekowego, w przeciwieństwie do trimetoprimu-sulfametoksazolu, nie podnosi antybiotykooporności E. coli.

Autor:

Ewa Witkowska